هنگام انتخاب موضوع پایان نامه که می رسد؛ اکثر دانشجویان به سراغ اساتید محترم خود می روند و از آن ها موضوع پایان نامه طلب می کنند. کاری به اشتباه بودن این شیوه در انتخاب موضوع ندارم و توصیه ام در این نوشته تنها متوجه اساتید محترم است.

مدتی پیش دانشجوی محترمی برای انجام تحقیقات در مورد پایان نامه اش به سراغ بنده آمده بود شاید که بتوانم کمکشان کنم. متاسفانه موضوعی که استاد محترم پیشنهاد داده بود موضوعی سخت و مبهم است و منابع در آن به شدت اندک است. از آن موضوعاتی است که نه منابع مکتوب چندانی در مورد آن وجود دارد و نه سند قابل توجهی، تاریخ وفات آن شخصیت هم(متوفی 1327ش) به نحوی است که نمی توان به تاریخ شفاهی در مورد آن شخص دل بست چراکه تنها شاگردان و هم کلاسی های آن فرد می توانند به ما کمک کنند که آن ها هم شاید به بیش از سه نفر نرسند، بماند که یارغار ایشان هم نبوده اند و شاید روی هم یک صفحه حرف حساب نداشته باشند. خانواده سوژه مدنظر نیز به هیچ عنوان راضی به همکاری با دانشجو و پژوهش مورد نظر نیستند.

خلاصه آنکه لطفا اساتید محترم در انتخاب موضوع پایان نامه ارشد برای دانشجویان ملاحظات لازم را در نظر بگیرند و آن ها را در اولین پژوهش جدی و مفصل تنها نگذارند.

رومه: اطلاعات / تاریخ: 1343/12/11 / شماره: 11625 / صفحه: 20

روزشمار: 1343/12/11

اعلامیه زیر امروز [1343/12/11] در مورد درگذشت رئیس جمهوری اطریش از طرف وزارت دربار شاهنشاهی انتشار یافت به مناسبت درگذشت حضرت دکتر آدولف شارف» رئیس جمهوری اطریش دربار شاهنشاهی ایران به فرمان مطاع مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه از امروز [1343/12/11] به مدت سه روز عزادار است و پرچم سلطنتی در این مدت نیم افراشته خواهد بود.‌

از: اداره اطلاعات تاریخ:43/2/14
شماره:65/12174
خیلی محرمانه
موضوع: طرح مراسم سوگواری در ماههای محرم و صفر
بخشنامه به سرپرستی شهربانیهایریاست شهربانی- به منظور پیش‌بینی و جلوگیری از هر گونه تظاهرات و اخلال نظم در مراسم سوگواری ماههای محرم و صفر بررسیهای لازم معمول و طرحی تهیه گردیده که در کمیته اطلاعاتی مرکز مورد تئید قرار گرفته است و چون مامور اجرای این طرح در شهرستانها، شهربانیها و ساواکهای محل می‌باشند لذا به فرموده مقرر است با توجه به مقتضیات محلی و با نظر آقایان استاندارها و فرمانداران با تشریک مساعی کامل ساواک محل به مورد اجرا گذارده شود.
الف)تشکیل مجالس سوگواری:
1- تشکیل کلیه مجالس سوگواری در (تکایا، مساجد، منازل) بایستی با کسب اجازه قبلی و موافقت شهربانی محل انجام گیرد.
2- شهربانیها در صورتی می‌توانند اجازه تشکیل مجالس سوگواری را بدهند که صلاحیت گردانندگان مجالس مزبور مورد تائید شهربانی و ساواک بوده و ضمنا تعهد اخذ شود که از هر گونه بی‌نظمی و ایراد سخنرانیهای خارج از مطالب مذهبی جلوگیری نمایند. در صورتی که صاحب مجلس نتواند به تعهد خود عمل نماید در برابر مقامات انتظامی مسئول بوده و به اتهام اخلال نظم تحت تعقیب قانونی قرار خواهد گرفت.
3- گردانندگان مجالس عزادارای موظفند که قبلاً اسامی وعاظ و روضه‌خوانها و مداحین را که در مجلس آنها شرکت خواهند کرد به مقامات شهربانی ارائه دهند چنانچه صلاحیت آنها مورد تائید شهربانی قرار گرفت نسبت به دعوت آنها اقدام نمایند.
4- به روسای ساواکهای استانها و شهرستانها دستور داده شده که قبل از فرا رسیدن ماه‌ محرم با وعاظ و روضه‌خوانها و مداحین تماس گرفته و تذکرات لازم را مبنی به رعایت نظم و عدم ایراد مطالب خارج از امور مذهبی به فردفرد آنان بدهند.
- در صورت مشاهده مطالب خارج از موضوعات مذهبی و بیانات تحریک‌آمیز شهربانی با تشریک مساعی ساواک محل بایستی واعظ و روضه‌خوان و یا مداح منظور و احضار و طبق مقررات تعقیب نمایند.
این احضار بایستی در مکان و زمانی انجام گیرد که خود وضع تحریک‌آمیز دیگری ایجاد ننماید. خیلی محرمانه
- استفاده از بلندگو بایستی با اجازه مقامات انتظامی بوده و صدای آن نیز فقط برای داخل مجلس تنظیم گردد.
ب- دستجات عزاداری:
1- حرکت دستجات عزاداری بطور کلی بایستی با اجازه شهربانی محل باشد.
2- صلاحیت گردانندگان دستجات نوحه‌خوانها بایستی مورد تائید شهربانی ساواک محل قرار گرفته و از نامبردگان تعهد اخذ شود که در صورت مشاهده کوچکترین بی‌نظمی در مسیر مربوطه به اتهام اخلال نظم مورد تعقیب قرار گیرند.
3- حرکت دستجات عزاداری به طور کلی به جز ایام تاسوعا و عاشورا در خیابانها ممنوع می‌باشد.
4- از نظر اینکه دستجات در مسیر خود اصطکاک و برخوردی با سایر دستجات نداشته باشند بایست ساعت و مبداء و مسیر و مقصد حرکت دستجات کاملاً روشن و مورد موافقت مقامات انتظامی قرار گیرد.
5- از قمه زدن و تعزیه‌خوانی و شبیه‌سازی باید جلوگیری شود.
ج- دستورات همکاری:
1- اجرای موارد مندرج در مواد الف و ب بایستی با همکاری و تشریک مساعی کامل مقامات شهربانی و ساواک انجام گیرد.
2- در ایام سوگواری بخصوص در دهه اول ماه‌محرم مقامات شهربانی و ساواک بایستی آمادگی لازم برای اعمال قدرت در مواقع وم را داشته باشند.
رئیس اداره اطلاعات سرتیپ صمدیانپور
رونوشت برابر اصل است. استوار فرزانه

در مورد منابع دکتری گرایش های مختلف تاریخ اختلاف نظر وجود دارد؛ و مطالعه همه منابع کاری است طاقت فرسا و زمان بر، بنابراین باید بهترین منابع انتخاب شود؛ با این حال بعضی از اساتید معتقد هستند که معرفی منابع برای آزمون دکتری اشتباهست تنها ذکر سرفصل هایی که سوالات از آن ها استخراج می شود اهمیت دارد و بس! در هر حال، برای هر سرفصل چندین کتاب تدوین شده و لذا شناخت بهترین و کامل ترین کتاب برای داوطلب ضروری است، اگرچه اولویت مطالعه همه منابع است.

بهترین منابع را چه کسانی می توانند معرفی کنند؟ سوالی که دو جواب اصلی دارد: 1. اساتید مطرح کشور 2. کسانی که رتبه های تک رقمی به دست آورده اند؛ به نظر حقیر گزینه دوم کاربردی تر است.

۱٫ کتب روش تحقیق و منابع تاریخ دکتر حسن حضرتی
۲٫ تاریخ اسلام : از دتر فیاض
۳٫ تاریخ ی اسلام ( ج یک و دوم) از رسول جعفریان
۴٫ تاریه تشیع ( جلد یک و دو): جمعی از نویسندگان از نشر حوزه و دانشگاه
۵٫ روش تحقیق : ملایی توانی/ قائم مقامی/ نوذری
۶٫ منابع تاریخ اسلام: رسول جعفریان
۷٫ تاریخ نگاری در اسلام: سجادی و عالم زاده
۸٫ تاریخ عصر عباسی : از دکتر خضری
۹٫ تاریخ امویان: سهیل طقوش
۱۰٫ تاریخ عباسی: سهیل طقوش
۱۱٫ جزوات منابع تاریخ اسلام و روش تحقیق: دکتر ولوی/ حضرتی / جان و …
۱۲٫ تاریخ ی اسلام: حسن ابراهیم حسن

موضوع تاریخی همواره با چالش جذابیت روبرو بوده و هست. نویسنده ای که بتواند دو مقوله جذابیت و استناد را به همراه هم استفاده کند واقعا نویسنده قهاری است و معلوم است برای کارش وقت گذاشته، کتاب های استاد باستانی پاریزی تا حدودی این ویژگی را رعایت کرده است. چالش استناد و جذابیت موضوعی است که عده ای را به سمت داستان نویسی می کشد و برخی را به سوی نوشتارهای علمی.

این چالش در موضوعات تاریخ شفاهی و خاطرات شفاهی بیشتر خودش را نشان می دهد. گاهی نویسنده چنان از استناد دور می شود که خودش را غرق در تاریخ و روایت راوی می کند. توصیف ها چنان حسی می شود که خواننده در لحظاتی واقعا وارد زندگی راوی- البته روایت تدوین شده راوی- می شود و با او دچار استرس و ترس و شادی می شود. این توصیفات اگرچه برای ایجاد حس خلق می شوند اما لحظه ای غفلت امکان دارد همین توصیفات تبدیل به تحریفات تاریخی شود! دیروز کار یکی از نویسندگان را مطالعه می کردم که موضوعش یکی از شهدای مدافع حرم بود. نویسنده به دوران تولد شهید رفته بود و از شرایط تاریخی حساس آن روزها می گفت. شهید متولد سال پیروزی انقلاب اسلامی است. همه سال 57 را سالی پرسروصدا و حساس می دانند، سالی که تمام مردم و زندگیشان با آن گره خورده بود. همین تصور باعث شده بود نویسنده آن روزها را چنان پرالتهاب به تصویر بکشد که شوق و ترس تمام وجودت را فرابگیرد. اما وقتی متوجه شدم که شهید متولد چند ماه نخست سال 57 است تمام احساسم بهم ریخت. چند ماه نخست 57 در مشهد حرکت های اعتراضی جنبه عمومی نداشت و شروع تظاهرات به صورت گسترده و پیوسته حداکثر به دهه اول شهریور بر می گردد و قبل از آن در مشهد تظاهرات ها پیوستگی و فراگیری سراسری نداشته است. اتفاقات سال 56 مثل فوت دکتر شریعتی، درگذشت مصطفی خمینی، 17 دی، 19 دی، و نوروز 57 همه همه حرکت های پراکنده مبارزاتی بود اما تشییع کافی شبیه یک حرکت عمومی بود که علت اصلی آن مقبولیت جایگاه کافی در میان متدینین بود. بعد از تشییع پیکر کافی تا شهریور هم حرکت های مبارزاتی چون تظاهرات بانوان مشهدی و. اتفاق افتاد اما جنبه عمومی پیدا نکرد تا آنکه مدرسه نواب در شهریور ماه آماده برگزاری سخنرانی های شهیدهاشمی نژاد شد. توده سخن آنکه یا مادر شهید جزء مبارزین بوده که در این حرکات پراکنده شرکت داشته یا نه و یک خانم معمولی بوده که حداکثر در ماجرای تشییع کافی شرکت کرده باشد. در ماه های نخست سال 57، مشهد شاهد تظاهرات عمومی نبوده و گسترده ترین تظاهرات مشهدی ها بعد از تشییع پیکر مرحوم کافی به دهم شهریور ماه بر می گردد. 

و اما وقتی نقد محتوایی به برخی سوژه ها داریم باید این ملاحظه را هم داشته باشیم که متن هر چه تاثیرگذارتر باشد نتیجه بهتری خواهد داد و فراگیری پیدا می کند. نمی دانم می توان گفت که استنادها در هر سوژه اقتضایی است؟! و لازم نیست برای هر پروژه ای نگران ضربه خوردن به خاطرات شفاهی و تاریخ شفاهی باشیم؟! مثلا رنگ و لعاب از بین رفته خاطرات یک خانم روستایی را با تصویرسازی از محیط و زندگی گذشته وی به مخاطب نشان داد تا خاطرات زنده تر شوند و جان بگیرند! البته که نمی توان خاطرات یک واقعه مشهور و تاثیرگذار را در اقیانوس تخیل غرق کرد و ارزش استناد آن را از بین برد؛ اما در موضوعات معمولی و بی اهمیت چه؟!
اگر هم بخواهیم تاریخ شفاهی کار کنیم متن حاصل شده هرچه باشد -خاطره یا تاریخ شفاهی- نتیجه پرسش هایی است که ما از راوی پرسیده ایم و بدون آن پرسش ها متن ما هم استناد ناقصی از پژوهش است؛ حالا چه کنیم پرسش ها را هم در خروجی بیاوریم یا دیگر اینقدر هم مستند نمی خواهیم باشیم؟!

مرز استناد در تاریخ شفاهی کجاست؟! مثلا اگر سوالات را هم بیاوریم نوع پرسیدن ما و لحن راوی در جواب ها جزء تاریخ نیست؟! شرایط زمانه و مکان مصاحبه چه؟! جایگاه اجتماعی و اعتقاد ی راوی در زمان مصاحبه چگونه لحاظ شود؟!

سال 1380 بود که اولین وبلاگ ها در فضای مجازی ایران کار خود را شروع کردند شاید در آن سال و سال های نخست کسی فکر نمی کرد که در کمتر از ده سال بیش از یک میلیون و سیصدهزار وبلاگ داشته باشیم. اواخر دهه نود همه فکر می کردند که وبلاگ قدرتمندترین رسانه مجازی است اما تنها چند سال زمان لازم بود که علم وبلاگ و وبلاگ نویسی را کنار بگذارد. فیس بوک رقیب اصلی و قدیمی وبلاگ نتوانسته بود جلوی رشد و رواج وبلاگ نویسی را در ایران بگیرد و هر دو همزمان کار خود را ادامه می دادند. البته محدود شدن فیسبوک هم بی دلیل نبود. اما دهه نود مقدمه ظهور پیام رسان هایی بود که کار وبلاگ نویسی را یکسره کردند و الان کسی نمی داند چنددرصد وبلاگ های میلیونی اواخر دهه هشتاد فعال هستند، به هرکدام که دست می زنید سال هاست که خاک می خورند!

امروز اتفاقی خواستم از تاریخچه وبلاگ نویسی در ایران مطلع شوم که مثل همیشه ویکی پدیا مرجع این موضوع بود. متاسفانه مدخلی که با نام سیر زمانی وبلاگ نویسی در ایران منتشر شده است. حق مطلب را نه تنها ادا نکرده بلکه به ابعاد متعدد فرهنگی و اجتماعی این پدیده در ایران بی توجه بوده و در واقع تنها سیر وبلاگ نویسی یون مخالف نظام جمهوری اسلامی ایران را در این مدخل می بینیم. یعنی حتی سیر ی نویسی در وبلاگ را هم به صورت کامل ننوشته اند چه رسد به موضوعات متنوع دیگری که در وبلاگ ها می دیدیم.

آقای دکتر موسی نجفی در کانال تلگرامی خود یادداشتی نوشتند که روایتی از آن عبرت های تاریخی است:

حضور اتفاقی !! سفیر انگلیس برای همدردی روبروی دانشگاه امیرکبیر ، یاد آور بست نشستن مشروطه خواهان در سفارت انگلیس و همان قضایای دیگ پلوی سفارت انگلیس و داستان رخنه در مشروطه است ۰ 
هر جا روباه پیر مکار را دیدید بدانید فتنه قوی است ؛ بیشتر مواظب مزرعه باشید

1-اندیشه اسلامی ۱و۲ آیت سبحانی انتشارات پیام نور

2-علوم قرآنی معرفت

3-احکام فلاح زاده یا یکی از رساله هایی که در دسترس دارید

4-آیین زندگی شریفی

5-.(علم الحدیث و در ایه الحدیث کاظم شانه چی-

6تاریخ تفسیر اقای جلالیان-

7-تاریخ حدیث سید رضا مودب- یا تاریخ حدیث کاظم شانه چی